E-papierosy są czasami uważane za mniej ryzykowną alternatywę dla tradycyjnych papierosów. Jednak coraz częściej pojawiają się dowody na to, że palenie e-papierosów jest szkodliwe dla zdrowia, zwłaszcza dla młodzieży i młodych dorosłych.
Płuca są organem superlatywy. Z każdym uderzeniem serca krew jest pompowana przez cienkie naczynia, które razem mają około 2000 km długości. Około 300 milionów pęcherzyków płucnych o łącznej powierzchni 70 metrów kwadratowych odpowiada za niezbędną wymianę gazową. Płuca są fizjologicznym cudem, co stwierdza zespół badawczy Jeffreya Gottsa.
Wdychane powietrze jest filtrowane i nawilżane, zanim dotrze do wrażliwych pęcherzyków płucnych. Cząstki takie jak kurz, wirusy i bakterie są przenoszone z powrotem w górę przez błonę śluzową dróg oddechowych. Jednak w przypadku wdychania zbyt dużej ilości substancji zanieczyszczających, mechanizmy oczyszczania płuc przestają działać prawidłowo, co może prowadzić do infekcji i stanów zapalnych. W artykule przeglądowym Jeffrey Gotts i jego zespół wyjaśniają wpływ e-papierosów na drogi oddechowe.
Fala Chorób w USA Związana z E-Papierosami
Kwestia e-papierosów wywołała poruszenie zarówno w badaniach naukowych, jak i w mediach ze względu na obecną falę chorób w Stanach Zjednoczonych. W ciągu roku do szpitali trafiło już ponad 2000 pacjentów, głównie młodych, cierpiących na problemy z płucami. Objawy obejmują duszność, gorączkę, nudności i wymioty. Niektórzy z nich nawet zmarli w wyniku powikłań.
Dokładne przyczyny zgonów nie zostały jeszcze wyjaśnione. Uderzające jest jednak to, że wszyscy poszkodowani spożywali e-papierosy. Większość z nich używała płynów zawierających THC i octan witaminy E. THC jest głównym składnikiem aktywnym konopi indyjskich. Octan witaminy E jest stosowany jako dodatek w niektórych liquidach zawierających THC. Liquidy to płyny, którymi napełnia się e-papierosy.
Amerykańska Agencja Zdrowia (CDC) wykryła obecność octanu witaminy E w próbkach pobranych z płuc pacjentów. Dlatego CDC podejrzewa związek między octanem witaminy E a problemami z płucami i ostrzega przed napełnianiem e-papierosów liquidami zawierającymi THC.
Jednak w e-papierosach znajduje się wiele różnych substancji chemicznych i według oceny CDC nie można wykluczyć, że obecna fala choroby ma więcej niż jedną przyczynę. Jednak niezależnie od obecnej debaty, coraz więcej jest dowodów naukowych na to, że e-papierosy, nawet bez THC, mają szkodliwy wpływ na zdrowie.
Uwalnianie Szkodliwych Substancji w E-Papierosach
W e-papierosie liquid jest podgrzewany do momentu, aż wyparuje. W ten sposób nie powstaje dym, ale aerozol złożony z drobnych i bardzo drobnych cząstek. Głównym składnikiem liquidów do e-papierosów jest glikol propylenowy lub gliceryna. Są one zazwyczaj dodatkowo wzbogacane aromatami, które są dostępne w najróżniejszych smakach.
Badania wykazały jednak, że aerozol zawiera częściowo te same toksyczne i rakotwórcze substancje co dym tytoniowy, w tym formaldehyd, aldehyd octowy, akroleinę, ołów, chrom lub nikiel. Chociaż mierzone stężenia są niższe niż w przypadku dymu tytoniowego, nie istnieje próg, poniżej którego substancje rakotwórcze mogłyby być uważane za nieszkodliwe.
Ostatnie badania przeprowadzone przez Uniwersytet Harvarda wykazały, że wiele dostępnych na rynku płynów zawiera również endotoksyny i beta-D-glukan. Są to substancje występujące w grzybach i bakteriach. Wdychane substancje te mogą mieć działanie toksyczne i prowadzić do problemów zdrowotnych, takich jak astma, obniżona czynność płuc i procesy zapalne.
Badania na hodowlach komórkowych i zwierzętach dostarczają dowodów na zmiany w genach, reakcje zapalne i zwiększony stres oksydacyjny. Stres oksydacyjny jest wywoływany przez powstawanie tzw. wolnych rodników. Wolne rodniki to cząsteczki pozbawione elektronu, co czyni je szczególnie reaktywnymi. „Stresują” one komórki w naszym ciele, wyrywając z nich elektrony. Może to prowadzić do stanów zapalnych, a nawet nowotworów. Badania wykazały również, że e-papierosy aktywują pewne enzymy biorące udział w rozwoju komórek nowotworowych.
Substancje Rakotwórcze Wykryte w Moczu Nastolatków
Jak dotąd brak jest danych z długoterminowych badań na temat rzeczywistego wpływu e-papierosów na zdrowie. Obecne badania wskazują jednak na potencjalne zagrożenia dla zdrowia. Na przykład w badaniu przeprowadzonym w Stanach Zjednoczonych wykryto różne toksyczne i częściowo rakotwórcze substancje w moczu nastolatków, którzy spożywają e-papierosy, ale nie palą zwykłych papierosów.
W badaniach przeprowadzonych w Stanach Zjednoczonych, Hongkongu i Korei wykazano, że młodzież spożywająca e-papierosy cierpi na przewlekły kaszel, zapalenie oskrzeli i astmę. Wprawdzie badania nie pozwalają na wyciągnięcie wniosków co do tego, czy e-papierosy rzeczywiście powodują choroby układu oddechowego. Zespół badawczy Jeffreya Gottsa podkreśla jednak, że wszystkie dotychczasowe odkrycia wskazują na to samo: osoby używające e-papierosów są bardziej narażone na problemy z oddychaniem.
Para z E-Papierosa Osłabia Obronę Immunologiczną Płuc
Gotts i jego zespół oceniają, że opary z e-papierosów mogą uszkadzać wrażliwe struktury płuc, co czyni je bardziej podatnymi na infekcje i stany zapalne. Zwykle specjalna błona śluzowa, zwana nabłonkiem oddechowym, zapewnia usuwanie wdychanych ciał obcych. Drobne włoski nabłonka oddechowego w błonie śluzowej poruszają się falowo w górę w kierunku gardła. W ten sposób małe cząsteczki, takie jak cząsteczki kurzu lub patogeny, są transportowane z dróg oddechowych kawałek po kawałku, aż zostaną połknięte do żołądka.
Jednak podczas palenia e-papierosów zmniejsza się ruchliwość włosków, więc usuwanie cząstek nie działa już prawidłowo. Pozwala to na osadzanie się wirusów i bakterii, które z kolei mogą powodować choroby płuc. Przewlekłe palenie e-papierosa może zatem osłabiać układ odpornościowy organizmu.
E-Papierosy Są Szczególnie Atrakcyjne Dla Młodych Ludzi
Problem polega na tym, że e-papierosy cieszą się coraz większą popularnością, zwłaszcza wśród młodzieży. Szczególnie w Stanach Zjednoczonych obserwuje się wysoki wzrost. W samym tylko 2018 roku wśród uczniów klasy 12 odnotowano 25-procentowy wzrost liczby osób używających tej używki.
W tym kontekście szczególną rolę odgrywa producent, którego kształt e-papierosów przypomina pamięć USB. 70 procent sprzedaży e-papierosów w Stanach Zjednoczonych w 2018 roku pochodziło od tych producentów. Na rynku amerykańskim wymienne wkłady tej marki e-papierosów zawierają stosunkowo dużo nikotyny. Ponadto, ze względu na specyficzny proces technologiczny, zawarta w nim nikotyna powodowałaby mniejsze podrażnienie dróg oddechowych niż inne e-papierosy zawierające nikotynę, co dodatkowo sprzyja rozwojowi uzależnienia od nikotyny.
Również w Europie zauważa się wzrost spożywania e-papierosów. W 2018 roku aż 12 procent 12- do 17-latków i 27 procent 18- do 25-latków próbowało w swoim życiu e-papierosów. W 2012 roku liczba ta nieco zmalała do 9 procent nastolatków i 18 procent młodych dorosłych.
Ryzyko Przejścia Na Tradycyjne Papierosy
Oprócz zagrożeń dla zdrowia związanych z paleniem e-papierosów istnieją obawy związane z przejściem na tradycyjne papierosy. Podczas gdy od wielu lat obserwuje się tendencję spadkową w zakresie palenia tytoniu, istnieje ryzyko, że wzrost konsumpcji e-papierosów zniweczy ten pozytywny trend.
Wstępne dowody potwierdzają przypuszczenie, że młodzi ludzie, którzy mają kontakt z e-papierosami, są bardziej skłonni do przejścia na tradycyjne papierosy. Badanie przekrojowe przeprowadzone w USA na ponad 2000 uczniach i uczennicach wykazało, że rok po pierwszym badaniu 20% nastolatków, którzy do tej pory próbowali tylko e-papierosów, zaczęło palić papierosy. Im częściej młodzi ludzie palili e-papierosy, tym większe prawdopodobieństwo palenia tytoniu.
W przeciwieństwie do tradycyjnych papierosów, e-papierosy i e-shishe przyciągają różnorodnymi smakami, które szczególnie przemawiają do młodzieży i młodych dorosłych. Jedno z badań wykazało, że młodzież i młodzi dorośli w porównaniu z osobami starszymi preferują smaki owocowe i słodyczy. Biorąc pod uwagę dotychczasową wiedzę na temat e-papierosów, eksperci od chorób nowotworowych i płuc ostrzegają szczególnie młodych ludzi przed postrzeganiem palenia e-papierosów jako nieszkodliwej przyjemności.
Konkluzja
Podczas gdy coraz mniej młodych ludzi zaczyna palić tytoń, konsumpcja e-papierosów wykazuje tendencję wzrostową. Dla młodzieży i młodych dorosłych szczególnie atrakcyjne są słodkie aromaty. Chociaż nie ma długoterminowych doświadczeń w zakresie zagrożeń dla zdrowia związanych z e-papierosami, badania pokazują, że parowanie wiąże się z wdychaniem tych samych szkodliwych substancji, choć w mniejszych dawkach, co palenie tytoniu.
Dotychczasowe badania sugerują, że układ odpornościowy dróg oddechowych jest osłabiony i zwiększa się ryzyko chorób płuc, takich jak przewlekłe zapalenie oskrzeli i astma. Ponadto, szczególnie w przypadku młodych ludzi, istnieje ryzyko przejścia na tradycyjne papierosy. Palenie e-papierosów nie jest zatem nieszkodliwą rozrywką, przed czym ostrzegają w szczególności eksperci od chorób nowotworowych i płuc.
